آشپزخانه

آشپزخانه یا مطبخ به مکانی در خانه، رستوران یا هر جای دیگری می‌گویند که در آنجا غذا را می‌پزند.

شرایط یک آشپزخانه خوب

یک آشپزخانه خوب دارای شرایط زیر است:

لزوم نورپردازی مناسب

در آشپزخانه‌های قدیم که مانند امروز دارای کابینت‌های ثابت و جاسازی شده و محل مشخصی برای اجاق گاز، یخچال و دیگر وسایل آشپزخانه نبودند، نورپردازی اغلب به وسیله یک چراغ آویز سقفی که در مرکز سقف آشپزخانه نصب می‌شد انجام می‌گرفت. چرا که اغلب فعالیت‌های داخل آشپزخانه (مانند آماده‌سازی مواد غذایی) بر روی میز وسط آشپزخانه انجام می‌شد. اما امروزه باید به گونه‌ای این نورپردازی صورت بگیرد تا باعث نشود که آشپز پشت به نور قرار گیرد و باعث خستگی مفرط شود.

لزوم جریان داشتن هوا

یک آشپزخانه خوب همچنین باید به گونه‌ای طراحی شود که هوا در آن جریان داشته باشد و گرما و بوی ناشی از پخت غذا را به خارج منتقل نماید.

ضوابط معماری یک آشپزخانه استاندارد

موقعیت آشپزخانه در خانه

آشپزخانه باید شمالی-جنوبی یاشمالی-غربی باشدزیرا دارای هوا ی گرم است وباید درجبهه هوای سرد خانه باشد اگر این امکان وجود نداشته باشد باید به وسیله بالکن یا ایوان به فضای باز وصل شود. همچنین آشپزخانه باید در مجاورت باغچه سبزیجات و انبارمواد غذایی باشد و به فضا ی بازی بچه هاو ایوان و ورودی دید داشته باشد. اگر سعی شود که اشپزخانه در نزدیکی در ورودی یا پارکینک طراحی شود بهتر است زیرا انتقال مواد غذایی خریداری شده به آشپز خانه راحت تر است و در نهایت آشپزخانه باید به اتاق غذاخوری و پذیرایی نزدیک باشد.

مثلث کار در آشپزخانه

آشپزخانه در خانه عمدتا محل کاراست .شخص خانه‌دار مدت زمان زیادی را در آشپز خانه صرف تهیه غذا میکند .ازاین رو چیزی که در طراحی آشپزخانه  اهمیت دارد وجود تناسباتی ایست که باعث شود شخص خانه‌دار در زمان کارمسافت کمتری را در آشپز خانه طی کند .برای همین درآشپزخانه وسایل اصلی شامل سینک ظرفشویی ویخچال و اجاق گاز در سه مثلث قرار می‌گیرد که در استانداردهای معماری محیط این مثلث باید بین دو عدد 4.80 m و 6.00 m باشد.فاصله این سه وسیله باید نه آنچنان زیاد باشد که باعث رفت آمد زیاد نشود و نه آنجنان کم که محدوده کاری و حرکتی را برای هر یک از آنها مخدوش کند.

محل قرار گیری وسایل آشپزخانه

محل وسایل آشپزخانه باید طوری طراحی شود که شخص خانه‌دار مدت زمان کمتر را بایستد فضای بین وسیله‌های اصلی آشپزخانه(سینک ظرفشویی واجاق گاز و یخچال)معمولا با کابینت پر میشود و برای ایجاد فضا ی بیشتربرای ذخیره مواد غذایی و... است. عمق این کابینت‌ها روی زمین 60 cm و در کابینت هوایی 35 cm است. زیرا کابینت‌های هوایی میزان وزنی که تحمل می‌کند کمتر است و همچنین کابینت هوایی باید در ارتفاعی که دست انسان می‌رسد قرار گیردکه ارتفاعی درحدود 2 m میباشد.اگر قرار باشد پنجره‌ای بین فضای آشپزخانه و پذیرایی باشد این پنجره در راستای چشم انسان قرار می‌گیرد یعنی در ارتفاع 150 cm. در آشپزخانه‌هایی که دو ردیف کابینت داریم فاصله این دو ردیف باید حداقل 1.2m باشد.

از آنجایی که شخص خانه‌دار مدت زمان زیادی را در مقابل سینک ظرف شویی صرف می‌کند بهتر است در مقابل سینک پنجره ای رو به فضای باز باشد تا فضای دل نشینی ایجاد کندو باعث رفع خستگی فرد شودو همچنین وجود این پنجره باعث ورود نور خورشید و جریان هوا می‌شود که رطوبت اطراف سینک را از بین میبرد.این پنجره باید cm 20 تا 30 cm بالاتر از سینک باشد طول سینک ظرفشویی دوقلو با سطح آبکشی 150 cm است بهترین ارتفاع برای سینک و گاز بین دوعدد 85 cm و92 cm است. برای لوله کشی شیر آب سینک باید انشعابی در زیر سینک در نظر گرفته شودکه برای ماشین ظرفشویی و ماشین لباس شویی استفاده می‌شود در نتیجه در صورت وجود این دو وسیله در آشپز خانه محل استقرار آنها باید در نزدیک سینک باشد.

اجاق گاز که به منظور پخت وپز مورد استفاده قرار می‌گیرد باید در دو طرف خود کابینت کافی داشته باشد و همچنین باید دارای تهویه ی مناسب باشد. این تهویه باید به وسیله هود انجام گیرد هواکش این هود اگر در دیوار باشدنباید مسافت زیادی را طی کند تا به فضای باز برسددر نزدیکی گاز نباید پنجره باشد زیرا جریان هوا موجب خاموشی شعله ودر نهایت آتش‌سوزی میشود.پهنای استاندارد گاز 60 cm است یخچال و فیریزرچون وسیله ایست که عموم افراد خانه از آن استفاده می‌کنند ترجیحا در نزدیکی ورودی آشپزخانه قرار می‌گیرد در این رابطه به فضای لازم برای باز کردن در آنها باید توجه کرد در اطراف یخچال و فریزر باید کابینت باشد برای راحت تر برداشتن و گذاشتن وسایل پهنای یخچال استاندارد 60 cm است.

انواع آشپزخانه

آشپزخانه ساده یا خطی

در طراحی این مدل آشپزخانه سینک و گاز ویخچال در یک سمت قرار می‌گیرد و مثلث کار تشکیل نمی‌شود برای خانه‌های کوچک استفاده می‌شود که فضای محدودی دارند .مزایای این آشپزخانه‌ها این است که فضای بسیار زیادی از آشپز خانه به صور ت مربع یا مستطیل در جلوی کابینت‌ها خالی است که در مساحت‌های بزرگ‌تر می‌تواند میز غذا خوری قرار گیرد .معایب این آشپزخانه ها نداشتن فضای زیاد پیشخوان است به خاطر قرار گرقتن تمام وسایل در یک سمت 

آشپز خانه با دو ردیف کابینت

در این گونه آشپزخانه‌ها فضای آزاد آشپز خانه کاهش یافته در این آشپزخانه باید دقت شود. حسن این مدل در تعداد زیاد کابینت‌ها است و عیب ان فاصله بین دو ردیف کابینت است که طوری باشد که برای باز کردن در کابینت‌ها و ... فضای کافی وجود داشه باشد.

آشپزخانه L شکل

این آشپزخانه‌ها از یک طرف کاملابه فضایی مانند نشیمن باز می‌شود. این مدل فضای چندانی احتیاج ندارد زیرا در گوشه خانه قرار میگیردمزایای آن در این است که میز نهار خوری می‌تواند در آشپزخانه قرار گیرد و عیب آن نزدیکی سینک و گاز و یخچال است که با افزایش میزان کابینت‌ها این اشکال رفع می‌شود.

آشپزخانه U شکل

در این اشپز خانه اجزای اصلی بر روی ردیف Uشکل قرار دارد. فضای [پیشخوان] زیادی دارد که می‌تواند به عنوان [میز غذاخوری ] استفاده شود و اشکال آن این است که محل رفت و آمد به آشپزخانه از یک طرف محدود است.

آشپزخانه جزیره‌ای

این مدل ترکیبی از مدل U و L است که گاز یا پیشخوان در وسطآشپزخانه به طور ثابت است .در طرحی این فضا ظرافت بیشتری باید به خرج داد در آشپز خانه Uشکل باید فاصله دو سر U حداقل ۱۰ متر در حالی که این فاصله در مدل L کمتر است.


 

 

 
 

 
 
 

«از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد»