دریای مرمره
مختصات: ۴۰°۴۵′ شمالی ۲۸°۰۰′ شرقی / ۴۰.۷۵۰° شمالی ۲۸.۰۰۰° شرقی
دریای مرمره | |
---|---|
مساحت | ۱۱,۳۵۰ |
مجموعه خطوط ساحلی | کیلومتر |
متوسط عمق | ۳۷۰ متر |
کشورهای ساحلی |
![]() |
دریای مَرمَرِه (ترکی استانبولی: Marmara Denizi, یونانی: Θάλασσα του Μαρμαρά or Προποντίς, بلغاری: Мраморно море=مرآمُرنُ مُرِ) دریای اندرونی است که در جنوب خاور اروپا و شمال باختر ترکیه قرار دارد و پیوندگاه دریای سیاه و دریای اژه است. و جداکننده بخش اروپایی ترکیه از بخش آسیایی آن است. تنگه بُسفُر آن را به دریای سیاه و تنگه داردانل آن را به دریای اژه پیوند میدهد. پهناوری دریای مرمره ۱۱,۳۵۰ کیلومتر مربع است و ژرفترین نقطه آن ۱۲۶۱ متر است.
دریای مرمره به طور کامل در ترکیه واقع شده و بزرگترین شهر کناره آن استانبول است.
نام
دریای مرمره را در روزگار باستان پروپونتیس مینامیدند. نام کنونی آن برگرفته از نام جزیره مرمره است که در آن سنگ مرمر زیادی یافت میشود.
نام پروپونتیس به معنای «پیشدریا» است و از آنجا که یونانیهای پیش از رسیدن به دریای سیاه از مرمره میگذشتند این نام را به آن داده بودند. در اساطیر یونانی توفانی که از این «پیشدریا» آغاز شد آرگونوتها را به جزیرهای بازافکند و این باعث درگرفتن نبردی شد که در آن یاسون یا هرکول، شاه سیزیکوس را کشتند؛ سیزیکوس آنها را اشتباهاً از دشمنان پلاسگی خود پنداشتهبود.
جغرافیا
میانگین شوری دریای مرمره حدود ۲۲ بخش در هزار است که کمی بیشتر از دریای سیاه میباشد، اما تنها در حدود دو سوم بسیاری از اقیانوسها است. با این حال، آب در نواحی کف این دریا بسیار شورتر است، و میانگین شوی آن حدود ۳۸ بخش در هر هزار است که با شوری دریای مدیترانه همسان میباشد.
این آب شور، با چگالی بالا مانند آب شور دریای سیاه، به سطح نمیرسد و آب واردشده از رودخانههای سوسورلوک، بیگاچای و گونن نیز باعث کاهش شوری این دریا میشود. در سمت ترکیه آب کمی به سوی جنوب روان است و تقریبا همه رودخانهها از سوی آناتولی وارد دریای مرمره میشوند.
دو گروه جزیره بزرگ در این دریا وجود دارد که یک گروه جزایر شاهزادگان و دیگر جزایر مرمره (شامل اوشه و پاشالیمانی) نامیده میشوند.
کرانههای جنوبی این دریا تورفتگیهای زیادی دارد و شامل خلیج ایزمیت، خلیج گملیک، و خلیج اَردَک میشود.
در تاریخ ۲۹ دسامبر ۱۹۹۹ یک کشتی نفتکش روسی به نام ولگونفت به خاطر وقوع توفان در دریای مرمره غرق شد و بیش از ۱۵۰۰ تن نفت به آب ریخته شد.
گسل آناتولی شمالی، است که بسیاری از زمینلرزههای بزرگ را در سالهای اخیر باعث شدهاست، ازجمله زمینلرزه سال ۱۹۹۹ ایزمیت، از زیر دریای مرمره میگذرد.